oświecenie, okres w historii kultury polskiej od 2. poł. XVIII do początków XIX w. - tzw. klasycyzm postanisławowski. Zaznaczył się bujny rozwój teatru, który możemy uznać za kolejną reformę teatralną.

oświecenie, okres w historii kultury polskiej od 2. poł. XVIII do początków XIX w. - tzw. klasycyzm postanisławowski. Zaznaczył się bujny rozwój teatru, który możemy uznać za kolejną > reformę teatralną. Tak, jak w Europie, początkowo bujnie rozwijał się teatr dworski, później zaczęły powstawać teatry publiczne, dojrzała krytyka teatralna, liczne teorie dotyczące dramatu, teatru, gry aktorskiej i sposobów tworzenia spektakli. Wreszcie powstał > Teatr Narodowy przyczyniając się do wzrostu >kultury artystycznej, zapoznając widzów z klasyką i nowościami dramatopisarstwa europejskiego, powstawały warunki do rozwoju rodzimej dramaturgii w narodowych językach. W tym czasie, za sprawą Pierre  Corneille i Jean Racine, w Europie święciła triumfy tragedia klasycystyczna nawiązująca formą do antycznej tragedii. Swoistą syntezą elementów tradycji antycznej, formy ludowej i komedii dell'arte były komedie Moliera. Teorie i praktyka teatralna Denisa Diderota przyczyniły się do powstania > dramatu mieszczańskiego ( > drama) oraz > melodramatu. Współpraca Lessinga z teatrem w Hamburgu zaowocowała licznymi rozważaniami teoretycznoliterackimi i estetycznymi dotyczącymi głównie interpretacji pojęcia tragedii rozbudzając zainteresowanie twórczością Wiliama Szekspira i tym samym przygotowując jego wpływ na ówczesną dramaturgię i teatr romantyczny. W Polsce za sprawą rozwijającego się czasopiśmiennictwa zaczęły regularnie ukazywać się recenzje teatralne, doniesienia ze scen europejskich a także próby refleksji teoretycznych na temat sztuki teatru pióra także Ignacego Krasickiego. Adam Kazimierz  Czartoryski w przedmowie do komedii Panny na wydaniu 1771, sformułował zasady adaptacji sztuk obcych, polegające na przekształcaniu obcych wzorów do problematyki i polskich realiów. Według tej zasady powstało wiele dramatów, głównie komedii satyrycznych i obyczajowych. Zasługą Wojciecha Bogusławskiego było wyprowadzenie polskiego zespołu w Teatrze Narodowym do rangi jednego z lepszych w kraju. Osiągnął to m.in. dzięki prowadzonej Szkole Dramatycznej i zdobywaniu nowoczesnych, dobrze dla teatru napisanych, atrakcyjnych sztuk, m.in.: Franciszka Bohomolca Małżeństwo z kalendarza 1766, Franciszka Zabłockiego Fircyk w zalotach 1781 i Sarmatyzm 1785, Król w kraju rozkoszy 1787; pod koniec epoki stanisławowskiej wystawił polską komedię polityczną Juliana Ursyna Niemcewicza Powrót posła 1790. Sam też dostarczał dramaty i przeróbki ok. 80 sztuk, jak Henryk VI na łowach 1792 i przyczynił się do powstania opery narodowej. Jego śpiewogra Cud mniemany, czyli Krakowiacy i górale 1794, niemal nie schodziła z afisza przez 30 lat.