O sztukach wszelakich - absurd
absurd, w logice wypowiedź lub pojęcie niezgodne z formalnymi, logicznymi prawidłami myślenia.
absurd [łac. absurdus ‘niedorzeczny’], w logice wypowiedź lub pojęcie niezgodne z formalnymi, logicznymi prawidłami myślenia; wyrażenie błędne, wypowiedź gwałcąca prawa logiki i zdrowego rozsądku, niepojęta dla umysłu wobec faktu wewnętrznej sprzeczności jak kwadratowe koło czy gorący lód. Absurd stosowany jest we wszystkich dziedzinach sztuki jako środek artystyczny; konstruowane przez twórców absurdalne sytuacje, język, obrazy itd. ukazują – po jednej stronie – rzeczywistość pełną nieporozumień, którą można jeszcze wytłumaczyć brakiem logiki w postępowaniu ludzkim, ale po przeciwnej stronie jest świat, który w rzeczywistości już nie jest możliwy, który zaliczyć możemy do świata >groteski. Absurd obecny był już w komedii antycznej (Arystofanes, Plaut), komedii rybałtowskiej, albertusach, komedii dell’arte oraz w tekstach satyrycznych (poemat heroikomiczny), w >burlesce, >gagach i dowcipach; karierę zrobił w filozofii i literaturze egzystencjalizmu XX a także w >dadaizmie, >surrealizmie, >teatrze absurdu, teatrze groteski, filmie, reklamie.
Z formy absurdu najczęściej korzystają twórcy, chcący ukazać ludzi zamykających się w świecie stereotypów czy masek. Sytuacje absurdalne ujawniają jedną z podstawowych cech kondycji ludzkiej: brak możliwości porozumienia się, bezsensowność istnienia i przypadkowość, gdzie „wszelkie dążenia człowieka są bezcelowe”; absurdalny obraz świata, ukazuje społeczeństwa i człowieka, którzy rozwiązują swoje problemy m.in. metodami siłowymi (Tango - Sławomira Mrożka), oszustwem albo, w ostateczności, kompromisem czy pogodzeniem sie z losem (Na pełnym morzu - Sławomira Mrożka).
