O sztukach wszelakich - aktorstwo filmowe

aktorstwo filmowe, jedna z konwencji > aktorskiej sztuki właściwa dla sztuki filmowej i telewizji.

aktorstwo filmowe, jedna z konwencji > aktorskiej sztuki;aktor filmowy pozbawiony jest bezpośredniego > kontaktu z > widzem, gra wobec kamery. Efekt jego pracy w dużym stopniu zależy od reżysera, operatora, i od zaplanowanych przez nich sposobów użycia techniki filmowej: kamery (> ruch kamery), zmienne > plany filmowe, > montażu, > efektów specjalnych, akustycznych i wizualnych. Jego gra ma charakter tzw. gry cząstkowej, pozbawiona jest ciągłości narracji właściwej teatrowi; musi on tak opanować rolę, charakterystykę postaci, aby sceny filmowane w danych ujęciach i kolejności (nagrywanych z reguły niezgodnie z chronologią akcji filmu), na ekranie tworzyły pożądany przez reżysera i aktora efekt. Od lat 90. XX w. sposób pracy aktora zmienia się; aktor jest filmowany jednocześnie z wielu kamer, może więc grać dłuższe sceny bez przerywania, co zbliża go do > aktorstwa telewizyjnego.

W stuletniej historii kina istniały okresy wymaganych sposobów gry aktorskiej:

1) w pierwszych latach kina niemego ceniono aktorów ekspresyjnych, pantomimicznie i mimicznie wyrażających treść dialogów, sytuacji i stany emocjonalne, dlatego też franc. wytwórnia Cinema d’art. propagowała teatralny sposób gry;

2) W latach 1910-20 poprawa jakości zdjęć film. oraz rozwój techniki montażu przyczyniły się do pełniejszego ukazania indywidualnych stylów gry; to początek epoki gwiazd kina, w którym królowali m. in.: Aście Nielsen, M. Picford, R. Valentino, Pola Negri (Barbara Apolonia Chałupiec), Greta Garbo, M. Linder, Ch. Chaplin, Buster Keaton, H. Lloyd; wielu twórców poszło w ślady Dawida W. Griffith’a ukazując grę skupioną, wydobywającą przeżywanie uczuć;

3) w ślad za teatrem widzowie zaczęli też cenić aktorów kreujących postaci zindywidualizowane społecznie i psychicznie (H. Bogart, Marlena Dietrich, Gary Cooper, C. Gable, Elizabeth Taylor, M. Monroe, Sofia Loren) lub aktorstwo uosabiające znak socjologiczny czy społeczny obecny w filmach Sergiusza Eisensteina i twórców filmów społeczno-politycznych;

4) od czasu filmu dźwiękowego (1927) wprowadzono do sztuki aktorskiej > metody K. Stanisławskiego i zasady > Amerykańskiego Kina Klasycznego (AKK);

5) > narodowe szkoły filmowe przezwyciężyły w latach 50-70 podstawy skonwencjonalizowanego stylu AKK wprowadzając > aktora naturalnego, a u aktora zawodowego widzowie zaczęli cenić osobowość, zerwanie z gwiazdorstwem (tak w pracy jak i w życiu prywatnym) a zwłaszcza wszechstronność, np.: umiejętność gry w filmie, teatrze, musicalu, na estradzie oraz w tragedii czy komedii.  

« powrót
facebook