O sztukach wszelakich - ruch
ruch, jest istotą sztuk widowiskowych.
ruch, jest istotą sztuk widowiskowych; w formach żywego planu (teatrze, cyrku, estradzie i in.) oraz w mediach rejestrujących zachowania człowieka (film, słuchowisko i in.) czy animujących przedmioty itp. Ruch związany jest z wszelkimi ukazanymi działaniami. H. Balzac napisał „Spojrzenie, głos, oddychanie, poruszanie się stanowią jedność, lecz jeśli człowiek nie panuje nad tymi czterema różnymi i jednoczesnymi wyrazami swojej myśli, należy odnaleźć tę, która wyraża prawdę: wtedy pozna się całego człowieka”. Wszelki ruch ma sens tylko wtedy, gdy logicznie wiąże się ze słowem i akcją (brak ruchu jest też znaczący); ruch zmieniający się w czasie określa charakter widowiska – zasadniczą rolę odgrywa ruch aktora, jak i całych grup; elementami ruchu są gestyka, mimika. Sposób poruszania się po scenie może określać obrzędowy lub rytualny charakter widowiska, może wynikać z konwencji scenicznych (pantomima, taniec, estrada, teatr lalkowy), konwencji kulturowych (teatr hinduski, no), jak też może celowo odbiegać od wzorców zaczerpniętych z rzeczywistości, jako deformacja ruchu. Te spostrzeżenia odnoszą się do wszystkich form widowiskowych, ale każda ze sztuk, poprzez swój specyficzny język, opracowuje ruch na swój sposób. Fundament, metody pracy aktora nad ruchem, dla teatru stworzył Konstanty Stanisławski, a do filmu, uwzględniając specyficzne cechy >ruchu filmowego, przeniósł ją m.in. M. Czechow. Ćwiczeniami nad ruchem aktora zajmowali się praktycy i teoretycy > tańca, > baletu oraz wszyscy twórcy > Wielkiej Reformy Teatru i ich spadkobiercy > Drugiej Reformy Teatru. Wśród ich rozważań znajdują się uwagi mówiące o specyfice każdej ze sztuk i jej wpływie na organizację > ruchu scenicznego i budowaniu nowej kategorii znaków scenicznych. W widowiskach scenicznych reżyser-inscenizator tworzy znaczenia scen montując grę aktorów z ruchomą techniką teatralną > sceny (np. obrotówka, zapadnie, > scenografia, > oświetlenie) i z > dźwiękiem. W słuchowiskach, nagraniach też występuje ruch a jest to ruch dźwięku w przestrzeni mono, stereo, kwadrofonicznej; określają go jednak nie tylko rozmieszczone w sali głośniki, ale przede wszystkim wrażenie ruchu wywoływane różnicami barwy dźwięku, głośności, > akustycznymi efektami.
