O sztukach wszelakich - opera
Opera instrumentalny utwór sceniczny, w którym muzyka towarzyszy akcji dramatycznej przeznaczony do wykonywania na scenie. HASŁO W BUDOWIE.
Opera instrumentalny utwór sceniczny, w którym muzyka towarzyszy akcji dramatycznej przeznaczony do wykonywania na scenie. Współczynnikami formy operowej są partie wokalne (solowe, zespołowe, chóralne), instrumentalne, wstawki baletowe oraz fragmenty mówione.
Narodziny opery (1594 – 1670). Od XV w. w formie pieśni z akompaniamentem wykonywano tzw. intermedia (wstawki muzyczne pomiędzy aktami dramatu mówionego). Początki opery, sięgające schyłkowej fazy epoki renesansu, związane były z działalnością → Cameraty florenckiej, stowarzyszenia, które wysunęło artystyczny postulat stworzenia widowiska scenicznego. wzorowanego na dramacie starogreckim. Za pierwszą operę uważa się utwór J. Periego z 1598 r. pt. Dafne.
Istotne znaczenie dla rozwoju muzyki dramatycznej miała twórczość Claudio Monteverdiego (1567-1643). Jego Orfeusz (określona przez kompozytora jako favola di musica) zawierała wiele nowoczesnych, jak na ówczesne czasy, środków muzycznego wyrazu. Do najważniejszych z nich należało podkreślanie cech charakteru poszczególnych postaci, a także konfliktu scenicznego czy budowanie nastroju poprzez odpowiednią instrumentację. To łączenie muzyki z fabułą przejął w romantyzmie teatr dramatyczny a później operetka, musical i wreszcie film.
Francesco Cavalli (1600-76) uczynił z opery rozrywkę „masową” (jak na tamte czasy). Rozbudowywał fabułę o „diabelskie nastroje” angażujące emocjonalnie widzów i zmuszając inscenizatorów do wzbogacania scenografii a tym samym techniki scenicznej. Szybką zmianę miejsca akcji (czyt. scenografii) umożliwiała scena pudełkowa mająca z czasem obszerne kulisy boczne, górne i zapadnie.
Przykład sceny Opery paryskiej.
W krótkim czasie gatunek ten zyskał dużą popularność w Europie.
Opera francuska włącza do opery tańce (ballets de cour), ale przez wiele lat twórcy francuscy całkowicie podporządkowali muzykę słowu, dbając przede wszystkim o staranną deklamacje tekstu.
Kompozytorzy związani z tzw. szkołą neapolitańską wykształcili operę seria (o treści poważnej) oraz operę buffa (o treści komicznej). Ich zasługą jest m.in. wprowadzenie do opery śpiewu typu „bel canto” oddającego wszelkie odcienia uczuciowe bohaterów; „arii da capo” z improwizowaną częścią z ornamentami koloraturowymi w trzeciej części; recitativo accompanato – dramatyczny recytatyw na tle pełnej orkiestry; zrezygnowano z chóru wprowadzając zbiorowe duety lub tercety wokalne.
Opera w Polsce (1628- 1700). Pierwszą scenę operową otwarto w 1628 r. na Zamku Królewskim w Warszawie. Inicjatorem jej powstania był królewicz Władysław (późniejszy król Polski Władysław IV), który formę opery poznał podczas swego pobytu we Florencji, gdzie Francesca Cacinni skomponowała dla niego specjalna operę. Widowiska operowe, przygotowywane przez kompozytorów i śpiewaków włoskich, dostępne były jednak tylko dla osób związanych z królewskim dworem. Ze względu na toczącą się wojnę polsko – szwedzką, operę rozwiązał król Jan Kazimierz (panował 1648-68) a reaktywowano je dopiero w czasach panowania króla Jana III Sobieskiego (panował 1674-96).
Narodziny opery (1594 – 1670). Od XV w. w formie pieśni z akompaniamentem wykonywano tzw. intermedia (wstawki muzyczne pomiędzy aktami dramatu mówionego). Początki opery, sięgające schyłkowej fazy epoki renesansu, związane były z działalnością → Cameraty florenckiej, stowarzyszenia, które wysunęło artystyczny postulat stworzenia widowiska scenicznego. wzorowanego na dramacie starogreckim. Za pierwszą operę uważa się utwór J. Periego z 1598 r. pt. Dafne.
Istotne znaczenie dla rozwoju muzyki dramatycznej miała twórczość Claudio Monteverdiego (1567-1643). Jego Orfeusz (określona przez kompozytora jako favola di musica) zawierała wiele nowoczesnych, jak na ówczesne czasy, środków muzycznego wyrazu. Do najważniejszych z nich należało podkreślanie cech charakteru poszczególnych postaci, a także konfliktu scenicznego czy budowanie nastroju poprzez odpowiednią instrumentację. To łączenie muzyki z fabułą przejął w romantyzmie teatr dramatyczny a później operetka, musical i wreszcie film.
Francesco Cavalli (1600-76) uczynił z opery rozrywkę „masową” (jak na tamte czasy). Rozbudowywał fabułę o „diabelskie nastroje” angażujące emocjonalnie widzów i zmuszając inscenizatorów do wzbogacania scenografii a tym samym techniki scenicznej. Szybką zmianę miejsca akcji (czyt. scenografii) umożliwiała scena pudełkowa mająca z czasem obszerne kulisy boczne, górne i zapadnie.
Przykład sceny Opery paryskiej.W krótkim czasie gatunek ten zyskał dużą popularność w Europie.
Opera francuska włącza do opery tańce (ballets de cour), ale przez wiele lat twórcy francuscy całkowicie podporządkowali muzykę słowu, dbając przede wszystkim o staranną deklamacje tekstu.
Kompozytorzy związani z tzw. szkołą neapolitańską wykształcili operę seria (o treści poważnej) oraz operę buffa (o treści komicznej). Ich zasługą jest m.in. wprowadzenie do opery śpiewu typu „bel canto” oddającego wszelkie odcienia uczuciowe bohaterów; „arii da capo” z improwizowaną częścią z ornamentami koloraturowymi w trzeciej części; recitativo accompanato – dramatyczny recytatyw na tle pełnej orkiestry; zrezygnowano z chóru wprowadzając zbiorowe duety lub tercety wokalne.
Opera w Polsce (1628- 1700). Pierwszą scenę operową otwarto w 1628 r. na Zamku Królewskim w Warszawie. Inicjatorem jej powstania był królewicz Władysław (późniejszy król Polski Władysław IV), który formę opery poznał podczas swego pobytu we Florencji, gdzie Francesca Cacinni skomponowała dla niego specjalna operę. Widowiska operowe, przygotowywane przez kompozytorów i śpiewaków włoskich, dostępne były jednak tylko dla osób związanych z królewskim dworem. Ze względu na toczącą się wojnę polsko – szwedzką, operę rozwiązał król Jan Kazimierz (panował 1648-68) a reaktywowano je dopiero w czasach panowania króla Jana III Sobieskiego (panował 1674-96).
« powrót
