O sztukach wszelakich - off Broadway
off Broadway, określenie przypisywane małym teatrom o ambicjach artystycznych zakładanych w latach 50 poza „siedliskiem teatru komercyjnego”, czyli ul. Broadway w centrum Nowego Jorku.
off Broadway [ang. ‘poza Broadwayem’], określenie przypisywane małym teatrom o ambicjach artystycznych zakładanych w latach 50 poza „siedliskiem teatru komercyjnego”, czyli ul. Broadway w centrum Nowego Jorku. Wprowadziły na rynek nieznanych w USA dramaturgów europejskich: Henryka Ibsena, Augusta Strindberga, Antoniego Czechowa oraz awangardę, np.: E. Ionesco, J.P.Sartre’a, Samuela Becketta, a także współczesnych autorów amerykańskich, jak: T. Williams, A. Kopit, E. Albee. Przyczynił się do narodzin w latach 60. amerykańskiego teatru awangardowego, m.in. >Living Theatre – inicjatorów ruchu >Drugiej Reformy Teatru; tu tworzyło wielu nowych reżyserów, jak J. Malina, J. Beck i aktorów, jak Dastin Hoffman. Kiedy off Broadway zaczął się komercjalizować, w dzielnicy cyganerii artystycznej, Greenwich Village, powstał off-off-Broadway. Pierwsze były teatrzyki literackie Café Cino i Café La Mama, potem grupy teatralne odrzucające organizacyjne i artystyczne konwencje teatru tradycyjnego, tworzące wspólnoty, komuny artystyczne, gdzie zasadą ich pracy była >kreacja zbiorowa (Open Theatre, The Performance Group). Tu artyści realizowali własną wizję teatru (>Bread and Puppet Theatre Petera Schumanna), muzyki, plastyki (>happening). Bliscy byli idei „trzeciego teatru” sformułowanej później przez Eugenio Barbę, czy >parateatru J. Grotowskiego, gdyż ważniejszy był dla nich proces twórczy niż rezultat końcowy, gdzie w wielu „spektaklach”, w których uczestniczyła publiczność, prezentowano kolejne etapy pracy. Wprowadzili spektakle uliczne często w formie politycznych i społecznych manifestacji, podejmując tematy np. walki z rasizmem, wojny w Wietnamie. Do dziś nurt ten, jako element Drugiej Reformy Teatru, zachował swą niezależność i pozostaje najżywszym ośrodkiem amerykańskiej kultury.
