O sztukach wszelakich - widownia
widownia, część teatralnej budowli przeznaczona dla widzów (drugą jest scena).
widownia, część teatralnej budowli przeznaczona dla widzów (drugą jest > scena). Przybierała różne formy: w starożytności miała układ >amfiteatralny w kształcie koła (do dziś w >cyrku), półkola, od XVI – XVII w teatrach dworskich i operowych widownia parteru ma rzędy równoległe a balkony, loże i galerie w kształcie litery U, dzwonu czy podkowy. Od >Wielkiej Reformy Teatru poszukiwania nowego kształtu >przestrzeni teatralnej spowodowały, że miejsca dla widzów przeznaczane są w zależności od potrzeb inscenizacyjnych, zacierając często podział na scenę i widownię, np. koncepcja >teatru ubogiego. Twórcy współczesnych budynków teatralnych przystosowują przestrzeń i >technikę teatralną do dowolnej aranżacji przestrzeni teatr.
Widownia przyjmuje wiele form: p a r t e r - te miejsca początkowo przeznaczone były do oglądania na stojąco, potem częściowo wypełniano ławami, wreszcie wygodnymi fotelami (w teatrze warszawskim od lat 30. XIX w.); reakcje publiczności w okresie „stojącego parteru” były żywiołowe (wytupywanie, wygwizdywanie aktorów), a w okresie „parteru siedzącego” stały się ugrzecznione; b a l k o n, to otoczone balustradą piętra; l o ż a [franc. loge ‘rodzaj gabinetu’], to wydzielona część widowni okalająca także parter i kolejne piętra, oprócz galerii, o charakterze reprezentacyjnym, charakterystyczne dla teatrów operowych; dawniej dla dam; dla gości honorowych (króla, ambasadorów, prezydenta) były loże prosceniowe wychodzące po obu stronach sceny; g a l e r i a w > budynku teatralnym to najwyższa kondygnacja widowni, zwana jaskółką, paradyzem [franc. paradis ‘raj’], gdzie dawniej zasiadali najbiedniejsi i najzagorzalsi fani sztuki teatralnej.
