O sztukach wszelakich - taniec
taniec, skoordynowane z muzyką zjawisko ruchowe stanowiące formę wyrażania ekspresji artystystycznej, rozrywki czy emocji.
taniec, skoordynowane z muzyką zjawisko ruchowe stanowiące formę wyrażania ekspresji artystycznej, rozrywki czy emocji. Ze względu na odmienny charakter, przeznaczenie, oraz specyficzne cechy rytmiczno – melodyczne, każdy rodzaj tańca posiada własny, określony zespół elementów ruchowych. Taniec to przejaw kultury związany z określonym środowiskiem i określoną funkcją (np. taniec ludowy, towarzyski, aerobik). Taniec od najdawniejszych czasów towarzyszył obrzędom religijnym jako taniec rytualny; istniał już w prastarych kulturach Chin, Indii, Egiptu, Grecji (>dytyramby na cześć Dionizosa śpiewane były poprzez tańczący >chór), w cesarskim Rzymie taniec był nieodłączną częścią dworskich programów artystycznych, w średniowieczu popularni byli tańczący wędrowni muzykanci i aktorzy; ikonografia średniowieczna utrwaliła szczególną formę tańca śmierci (danse macabre)< W XIV w. powstał dworski taniec towarzyski (base dance) a w renesansie pojawiły się pierwsze pary taneczne (pawana-galiarda, passamezzo-saltarello, chodzony-goniony w Polsce). W epoce baroku we Francji popularne były courante, menuet, gawot, anglaise, utwory o charakterze tanecznym tworzyły często tzw. → suitę. Od XIX w. kształtowały się najważniejsze odmiany:
a) taniec artystyczny (klasyczny, akademicki) – skrystalizował się w epoce klasycyzmu i romantyzmu, a jego zasady sformułowali: P.Ch.L. Beauchamp (1636-1717) i C. Blasis (1795-1878). Styl tańca klasycznego polega na skodyfikowanej harmonijnej koordynacji ruchów, lekkości i linearnym pięknie form. W teatrze klasycz. przybrał postać > baletu, > pantomimy a także stanowi część składową > dramatów muzycznych (np.. mazur w Strasznym dworze Stanisława Moniuszki, 1866), wodewilów, musicali, składanek kabaretowych itd.
b) taniec ludowy (narodowy) należy do podstawowych przejawów kultury regionalnej (narodowej); polskie tańce narodowe to: → polonez, → kujawiak, → krakowiak, → mazur, → oberek; z polskich tańców ludowych do najpopularniejszych należą również: zbójnicki, polka bez nogę (rzeszowski), powolniak (kurpiowski);
c) taniec charakterystyczny, ukształtowany w XIX w. polega głównie na stylizacji tańców ludowych lub folkloru miejskiego.
d) taniec ekspresjonistyczny odrzuca zasady tańca klasycznego, skupia uwagę na analizie swobodnego ruchu; niemieccy twórcy: R. Laban, M. Wigman, K. Jooss, (1920-30).
e) taniec wyzwolony, propagowany na początku XX w. przez Isadorę Duncan, wzorowany na tańcu starogreckim, zastępuje technikę klasyczną zespołem naturalnych ruchów organicznie związanych z muzyką;
f) taniec modern, rodzaj tańca widowiskowego kontynuujący zasady tańca wyzwolonego; ośrodkiem ruchu w tańcu modern jest tułów, natomiast kończyny (w przeciwieństwie do tańca klasycznego) są mniej wykorzystywane; obecnie współcześni artyści baletu kształcą się równocześnie w technice klasycznej i modern;
g) taniec nowoczesny lub towarzyski, kontynuuje zasady tańca ekspresjonistycznego; związany głównie z muzyką jazzową (fokstrot, charleston), latynoamerykańską (tango, samba, rumba) oraz tańcami amerykańskimi (np. twist, roc and roll) i brek dance.