O sztukach wszelakich - film
film, to – wg definicji UNESCO – „każda seria obrazów zarejestrowanych na nośniku (bez względu na metodę rejestracji i charakter nośnika.
film, to – wg definicji UNESCO – „każda seria obrazów zarejestrowanych na nośniku (bez względu na metodę rejestracji i charakter nośnika, takiego jak filmowa taśma magnetyczna lub płyta, użytego do ich pierwotnego lub dalszego utrwalania), z dźwiękiem lub bez, które przy wyświetlaniu stwarzają wrażenie ruchu i są przeznaczone do komunikowania lub dystrybucji dla publiczności albo zostały wykonane dla celów dokumentacyjnych”. Film jest wytworem techniki kinematograficznej i zaliczamy go – zależnie od kwalifikacji gatunkowej i techniki produkcji – zarówno do dziedziny sztuki, jak i rozrywki, informacji, edukacji itp.; jest produktem przede wszystkim zbiorowej jak też indywidualnej kreacji twórczej. Wyróżnia się kategorie f. kinowego, telewizyjnego i wideo. Ze względu na treść fim dzieli się na ®filmowe rodzaje (dokumentalne, fabularne, naukowe, poetyckie i in.), które z kolei na > filmowe gatunki (przyrodnicze, biograficzne, fantasy, instruktażowe i in.); ze względu na technikę wykonania rozróżnia się filmy: nieme i dźwiękowe, czarno-białe i barwne, animowane i ikonograficzne, normalnoekranowe i panoramiczne (> ekran), dwuwymiarowe i trójwymiarowe. Trwanie filmu mierzone jest czasem projekcji, długością >taśmy filmowej lub też >aktami; kategorie metrażowe to: film długo lub pełnometrażowy (od 55 min.; dł. od 2 tys. m; od 3 aktów); średniometrażowy (od 22 do 55 min.; od 600 m do 2 tys. m; 2-3 akty ), krótkometrażowy (do ok. 22 min.; do 600 m; 1-2 akty). Głównym środkiem wyrazu w filmie jest >ruch filmowy, który należy zarejestrować, opracować a następnie zaprezentować odbiorcy. Początkowo opanowano technikę projekcji obrazu za pomocą >camery obscura i >laterny magica, stroboskopu, fenakistiskopu, praksinoskopu i in. Zdobyte doświadczenia w tworzeniu złudzenia ruchu obiektów (wykorzystując w tym celu cechę widzenia człowieka, tzw. > stroboskopowe zjawisko) połączono z osiągnięciami >fotografii. Najstarsze filmy zrealizował pracujący w W. Brytanii Francuz L.A.A. Le Prince (1842-90), który od 1888 tworzył krótkie filmy dokumentalne na światłoczułej papierowej taśmie filmowej a następnie na taśmie celuloidowej G. Eastmana. Rejestrował je za pomocą >kamery i demonstrował >projektorem wyposażonymi w mechanizm chwytakowy (tzw. krzyż maltański) umożliwiający skokowy ruch klatek filmowych. Następni wynalazcy to T.A. Edison i W. Dickson, którzy w 1891 zaprezentowali kinetograf – projektor filmów dla jednego widza. Ale za ojców kinematografii uważa się braci A. i L. Lumière, którzy spełnili kolejne warunki przyszłego przemysłu filmowego, że widz powinien oglądać filmy zbiorowo w sali kinowej i powinien za to zapłacić. W Paryżu wynajęli podziemia kawiarni Grand Café i od 28 XII 1895 przez blisko miesiąc sprzedawali bilety na publiczne, otwarte seanse. Ich i T. Edisona operatorzy wyruszyli w świat kręcąc nieme, czarno-białe, kilkuminutowe filmy dokumentalne i krajoznawcze. Zaczęły powstawać >wytwórnie filmowe a w nich filmy fabularne. Wtedy też zaczęło kształtować się >aktorstwo filmowe. Kolejnymi ważnymi datami dla filmu jest wprowadzenie na masową skalę dźwięku (1927-30) i barwy (1925-50). Ale o narodzinach „X Muzy”, czyli o sztuce filmowej, zaczęto mówić po zastosowaniu >planów filmowych i >montażu filmowego. Dziś f. to całość kompozycyjna złożona z > kadrów, > ujęć, > scen, > sekwencji i podpisana przez twórcę, którym jest reżyser, ale również producent.